Prezidenti aldadan "Qaçqınkom" və "Azərsu" Gəncədəki məcburi köçkün ailələrinə niyə texniki su içirdir?

"Demokratik.Az"-a bu barədə qəsəbə sakinləri özləri məlumat veriblər. Məcburi köçkünlər narahatlıqla bildiriblər ki, onların uzun illərdir istehlak etdikləri suyun tərkibi çox bərbaddır və hətta, qəsəbəyə "Azərsu" tərəfindən təchiz edilən su bəzi dövlət sənədləri üzərində şirin su adlandırılsa da insan sağlamlığının tamamilə əleyhinədir. Su hətta ağacları belə qurudur, məişət əşyalarını və evlərin krantlarını tərkibindəki ərplə sıradan çıxarır.

Qəsəbə sakinlərinin şikayətindən belə aydın olur ki, "Azərsu" rəhbərliyi başda olmaqla, qəsəbəyə cavabdehlik daşıyan bəzi şəxslər sözügedən nöqsanın varlığından sui-istifadə edərək yalnız şəxsi məqsədləri naminə əlbir olaraq qeyri yollarla özlərinə karlı pullar qazanırlar. Belə ki, içməli suyun keyfiyyətli olmasına illərdir ki, səy göstərməyən, mühitin əsas sağlamlıq göstəricilərini tam unudan, insanların içməli su təhlükəsizliyinin tam təminatına laqeyid olan adamlar qəsəbədən ayda orta hesabla 10-12 000 (on - on iki min) manat, il ərzində isə 120-150 000 ( bir yüz iyirmi - bir yüz əlli min) manat civarında supulu ödənişi qismində küllü miqdarda pul vəsaiti toplayıblar ki, bu tendensiya illərdir davam etməkdədir.

Tonu 0,60 AZN olmaqla və adambaşına 5 kubmetr norma həddilə hər ay yığılan pulların büdcəyəmi, yoxsa "Azərsu" hesabına və ya konkret hansı ciblərə ötürülməsi, necə xərclənməsi özlüyündə ayrıca bir müəmmadır. Bu halın cinayət işi açılmaqla araşdırılmasına, korrupsioner sabotajçıların ifşasına və cəzalandırılmasına kəsin ehtiyac var. Bundan başqa, sözügedən sudan illərdir ki, içməyən bütün qəsəbəyə başbilən işbazlar tərəfindən müasir 3 tonluq çəndaşıyan maşın vasitəsilə də günaşırı ağ su satılır.
Hər ev üçün gündə azı 10 litrlik tələbatla hesablasaq, bu da kimlərəsə (3 ton tutumlu maşın gündə iki reys edir - O.N) gündəlik 80 - 90 (səksən-doxsan) manat olmaqla aylıq 2500 (iki min beş yüz), illik gəlir kimi də 30 000 (otuz min) manat "təmiz" maddi gəlir gətirir. Böyük ehtimal, bu hesab-kitabdan da dövlət nəfinə bir qara qəpiklik fayda yoxdur.

Şikayətçi sakinlərin sözlərinə görə, qəsəbədə bu problemə ilk gündən rəvac verənlər maşınlarda onlara su satmaqla həm də özlərinin nöqsanlarını ört-bas etməyə çalışırlar və bu yolla maraqlı şəxslər illərdir kütləvi şikayətin oyanışının qarşısını almağı bacarırlar. Ən dəhşətlisi, məcburi köçkünlər hesab edir ki, onları su ilə sınağa çəkənlər öz əməllərilə təkcə onları deyil, xüsusi qayğısı və diqqəti sayəsində qəsəbənin 2014-cü ildən tikilib istifadəyə verilməsinə töhvə verən dövlət başçısının bilavasitə özünü aldadıblar. Qəsəbə istismara verilərkən paylanan evlərdə adi hamam şəraitinin və kanalizasiya sisteminin olmamasının prezidentdən gizlədilməsi də məsələnin ciddiliyinə əsas verir.
Rəsmi məlumatlardan da aydın olur ki, qəsəbə Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində doğma torpaqlarından didərgin düşən, əsasən Kəlbəcər və Xocalı sakinlərindən olan vətəndaşlarımızın həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması və bu sahədə təsirli tədbirlərin görülməsi Prezident İlham Əliyevin müvafiq fərman və sərəncamlarına uyğun olaraq salınmışdır. Və qəsəbə 14 noyabr 2014-cü ildə ölkə başçısının regiona səfəri çərçivəsində istifadəyə verilmişdir. Açılışda sabiq qaçqınkom sədri Əli Həsənov və Gəncənin sabiq icra başçısı Elmar Vəliyev də iştirak etmişdir.

Diqqətçəkici mühüm məqam o ki, sabiq vəzifəlilərin cənab prezidentə məruzə-məlumatlarında qəsəbədə hələ də mövcud olan su və kanalizasiya, eləcə də mənzillərdə sonradan sakinlərin özləri tərəfindən tikilmiş hamam şəraitinin yoxluğu problemi deyilməmişdir. İddialara görə, qəsəbənin ilkin layihələndirmə sənədlərində və smetalarda hamam və kanalizasiya tikintisi göstərilmiş, müvafiq təşkilatlarla razılaşdırılmışdır. Lakin, görünür qəsəbə tikintisinə nəzarət edən korrupsionerlərin büdcədən ayrılan milyonlarla vəsaiti "xortumlamaları" sayəsində deyilənlər bu ünvandan ərşə çəkilmişdir.  
Məlumat üçün onu qeyd etməliyik ki, qəsəbənin su təminatı üçün uzunluğu 30 kilometrdən çox olan su kəmərindən, yaxınlıqda inşa edilmiş nasosxana binasından və iritutumlu su anbarından istifadə edilir. Eləcə də, qəsəbəyə satılan suyun mənbəyi Goranboy rayonunun Mollaavazlı-Xoylu kəndi ərazisində quraşdırılmış bir artezianla tədarük edilir. Həmin artezianın da işləməsi üçün sərf edilən elektrik enerjisinin dövlət büdcəsindən datasiya edildiyi, anbar və nasosxananın da saxlanılması üçün müəyyənləşmiş büdcə vəsaiti ayrıldığı bildirilir. İşin təşkili naminə azı 5 nəfər isə əməkhaqqı alır. Yəni, qəsəbənin su təminatı üçün illərdir ki, xüsusi dövlət qayğısı mövcuddur, amma "dövlət baba" elə bilir ki, biçarə insanlar ekoloji təmiz su içir. Bəs belə olan halda, "qəsəbəyə verilən su məcburi köçkünlərə ümumiyyətlə pulla satılmalıdırmı?.." - sualına da rəsmi cavab tapılmalıdır. 

Şikayət ətrafında qısa araşdırma sayəsində müəyyən etdik ki, "Azərsu" rəhbərliyi Ekologiya Nazirliyinin müvafiq laboratoriyası tərəfindən sözügedən artezian suyunun içməyə 90-95% yararlılığı barədə sənəd ala bilib. Şikayətçilər də alınan rəyləri saxta hesab edir. "Azərsu"-yun regional nümayəndələri suyun keyfiyyətinə dair ayda bir neçə dəfə nümunələr götürərək sözügedən artezian suyuna "ƏLA!" qiymətlər yazdıra bilirlər. Bütün baş verənlər isə sadəcə rəzalətdir və vətəndaşlarımıza qarşı yolverilməz maxinasiyadır.

Qəsəbə Gəncə şəhərinin Kəpəz rayonu ərazisində yerləşir. Qəsəbədə Kəlbəcər rayonundan və Xocalıdan olan məcburi köçkünlərin yaşadığını nəzərə alsaq, sözügedən rayonların icra başçılarının və deputatların qəsəbədən bixəbər olmaları, bir dəfə də olsun bura ayaq basmamaları təəssüf doğurur. Sakinlər özləri icra başçılarından və deputatlarından xeyli incik düşdüklərini də açıq dilə gətirirlər. 

İnanaq və ümid edək ki, hökumət təcili olaraq sözügedən qəsəbədə insanların sağlamlığına ciddi təhlükə olan su təchizatını araşdıracaq, illərdir "Azərsu" sədri Qorxmaz Hüseynova qədər uzanan məlum "SU MAFİYASI" barədə ciddi tədbirlər görəcək...   
Osman Nərimanoğlu
Demokratik.Az