İrəvanın Qarabağla bağlı “dəvəquşu” siyasəti

Ermənistan rəhbərliyi populist, riyakar və ikibaşlı bəyanatlarla konflikt ətrafında gerçəyi öz xeyrinə dəyişdirə bilməyəcək; rusiyalı siyasi yazar: "Nikol Paşinyanın cəsarəti çatırsa...”

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Dağlıq Qarabağ məsələsində "dəvəquşu” siyasətini davam etdirir. Paralel surətdə o, ikibaşlı, avantürist bəyanatlar verməklə açıq-aşkar vaxt udmağa, atəşkəs və işğal rejimini süni surətdə uzatmağa cəhd edir.

Paşinyanın işğal altındakı Dağlıq Qarabağa, qanunsuz yolla, "arxa qapı”dan keçərək, orada Ermənistanın Təhlükəsizlik Şurasının iclasını keçirməsi, Azərbaycanla yanaşı, ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinə də həqarət sayılmalıdır. O həmsədrlər ki, bu günlərdə rəsmi Bakı ilə həmrəylik nümayiş etdirərək, sülh danışıqlarına dair formatı birtərəfli qaydada işğalçı ölkənin xeyrinə dəyişmək istəyən N.Paşinyanı məyus, onun təklifini rədd eləmişdilər.

Erməni baş nazir isə sanki heç nə olmayıbmış kimi, Xankəndində də özünün sərsəm mövqeyini davam etdirdi. Dünyada mövcud olmayan "Dağlıq Qarabağ xalqı”nın "pozulmuş hüquqları”ndan dəm vurdu, növbəti dəfə "Qarabağ erməniləri mənə səs verməyib, mən yalnız Ermənistanın adından danışa bilərəm” bəyanatını səsləndirdi.

Yaxud onun belə bir ikibaşlı və hiyləgər açıqlamasına diqqət edək: "Azərbaycan cəmiyyətinin sülhə hazırlanması təkcə Azərbaycan hakimiyyətinin deyil, həm də Ermənistan hakimiyyətinin iştirakı ilə aparılmalıdır... Mən təkcə Azərbaycan prezidenti ilə deyil, Azərbaycan xalqı ilə də dialoq aparmağa hazıram. Ona görə ki, Ermənistan xalqı və ”Dağlıq Qarabağ xalqı" kimi (dırnaqlar bizimdir - "YM”) Azərbaycan xalqının da sülhpərvər xalq olduğuna əminəm".

*****

Paşinyanın bu kimi riyakar bəyanatları müstəqil siyasi ekspertlərin də sərt tənqidinə tuş gəlib.

"Dünyada hamı başa düşür ki, Dağlıq Qarabağda Ermənistan silahlı qüvvələrinin nizami hissələri yerləşib. Həmçinin orada xidmət keçən çağırışçı-əsgərlərin 80%-i Ermənistandan vətəndaşlarıdır. Eləcə də Dağlıq Qarabağın büdcəsi Ermənistan dövlətinin büdcəsindən birbaşa transfertlər hesabına formalaşır. O zaman hansı ”dövlət" və "xalq”dan söhbət gedə bilər?"

Bunu rusiyalı siyasi yazar Mixail Belyayey "Vestnik Kavkaza” portalındakı növbəti təhlili məqaləsində yazıb.

Müəllif daha sonra bildirir: "İkincisi, erməni baş nazir tərəfindən Minsk Qrupunun 3 prinsipi və 6 bəndinin başa düşülməməsi qəribə görünür. Məsələn, bəndlərdən biri (Paşinyan üçün, demək olar, ən problemli olanı) Dağlıq Qarabağ ətrafındakı ərazilərdən erməni qoşunlarının çıxarılmasını nəzərdə tutur. Əvəzində Dağlıq Qarabağ təhlükəsizlik zəmanəti və aralıq status alır. Bu, həmin mütləq minimumdur ki, konfliktin həll olunmayacağı təqdirdə Qarabağda gec-tez qızışacaq yeni qanlı qətliamı önləmək üçün vacib sayılır. Ancaq məgər Nikol Paşinyan deyil ki, ucadan bəyan edib ”sülh əvəzinə torpaq" formulunu rədd edən? Yaxud məgər Ermənistan Xüsusi Xidmətinin rəhbəri Artur Vanesyan Füzulidən vəd edir ki, "Bir santimetr də torpaq verilməyəcək” və separatçılarla Füzulinin, Dağlıq Qarabağ ətrafında işğal edilmiş digər rayonların məskunlaşmasını müzakirə edir - haralardan ki, bütün azərbaycanlılar qovulublar və haralarda ki, ermənilər heç tarixən də yaşamayıblar (hərçənd tarix də qanunsuz ərazi iddiası üçün əsas ola bilməz - müəllif)".

Rusiyalı analitikə görə, ilk növbədə Nikol Paşinyanın özü və onun hökuməti Minsk Qrupunun prinsipləri və bəndələrini interpretasiya eləməsini izah eləməlidir, nəinki sırf vasitəçi struktur olan Minsk Qrupundan nəsə tələb eləməlidir. İrəvandan verilən bəyanatlardan isə belə çıxır ki, bu günə erməni interpretasiyası belədir: "Hər şey Ermənistana - Azərbaycana heç nə!” Bütün bunların ardınca Paşinyanın Azərbaycan xalqı ilə birbaşa dialoqa çıxmaq istəyinin səmimiliyi gülünc görünür. Təkrar edirik, heç bir "Dağlıq Qarabağ xalqı” mövcud deyil. Yalnız iki icma - Azərbaycan və erməni icması var. Azərbaycan icması Ermənistan və onun nəzarətindəki silahlı qüvvələr tərəfindən oradan sıxışdırılıb çıxarılıb, ondan sonra orada yalnız bir icma qalıb. Bu da sizə bütün "xalq”. Üstəlik, əgər Nikol Paşinyan humanizm oyunu oynamaq və özünün dediyi kimi, guya sülhpərvər azərbaycanlılarla ünsiyyətdə olmaq istəyirsə, o zaman danışıq üçün mövzular yetərincədir. Məsələn, o, nifrət elədiyi və türməyə saldırdığı general Manvel Qriqoryanın cinayətlərinə görə azərbaycanlılar qarşısında üzr istəyə bilər. Axı bu, bir faktdır ki, Manvelyan vaxtilə KİV-ə müsahibəsində fəxrlə demişdi ki, müharibədən sonrakı uzun illər ərzində azərbaycanlıları qul kimi saxlayıb. Biz daha Xocalıda, Qaradağlıda, Azərbaycanın digər yaşayış məntəqələrində törədilmiş kütləvi qətliamları demirik, çünki başa düşürük ki, bunlara görə üzr istəməyə Nikol Paşinyanın cəsarəti çatmaz. Ancaq heç olmasa, Qriqoryanın cinayətlərinə görə üzrxahlıqdan başlamaq olar - kimin ki, mənəvi siması Paşinyanın özünə də yaxşı məlumdur".

Rusiyalı siyasi şərhçiyə görə, belə bir addım parlamentdə durub "Konfliktin həlli hamı üçün, o cümlədən azərbaycanlılar üçün məqbul olmalıdır” bəyanatı verməkdən fərqli olaraq, Paşinyan tərəfindən "görünməmiş” addım olardı. "Bəs əgər həll variantı azərbaycanlılar üçün məqbul olmasa, o zaman Ermənistan işğalı dayandıracaq? Sual əlbəttə ki, ritorikdir”, - deyə Belyayev məqaləsinin sonunda qeyd edib.

*****

Rusiyalı təhlilçinin fikir və arqumentləri ilə razılaşmamaq mümkünsüzdür. Əfsus ki, bütün dünyanın Qarabağla bağlı bildiyi ən sadə həqiqətləri erməni tərəfi, onun siyasi rəhbərləri illərdir görməzlikdən gəlir, özlərini başını kola soxmuş "dəvəquşu” kimi aparırlar. Bu isə "dəvəquşu”na yaxşı heç nə vəd eləmir.

O da təəssüf doğurur ki, Qarabağ müharibəsində iştirak eləməyən, əli azərbaycanlıların qanına batmayan, "müharibə partiyası”nın üzvü olmayan Nikol Paşinyan indi sələflərindən də radikal mövqe sərgiləyir, Xocalı hərbi caniləri - eks-prezidentlər Serj Sərksiyan və Robert Köçəryandan da davakar ritorika sərgiləyir. Demək, müharibə qaçılmaz olacaq. Demək, son sözü Azərbaycan ordusu deyəcək - baxmayaraq ki, böyük sülh üçün kövrək şanslar hələ tam itirilməyib... /Y.M/

Siyasət şöbəsi