Diş məcunları zəhərli ola bilər

  • 11 sen 2017, 08:03
Diş onurğalı heyvanlarda və insanlarda ağız boşluğunda yerləşən çeynəmə orqanıdır

Qida maddələrini tutmaq, parçalamaq və çeynəmək üçündür. Dişlər əslində insan sağlamlığının əsasını təşkil edir. Çünki orqanizmdə əsas rolu oynayan mədə-bağırsaq sisteminin yaxşı işləməsi dişlərdən asılıdır. Əgər ağzındakı loxmanı yaxşı çeynəmirsənsə, bu ağız suyu ilə tam qarışmır və mədə həzm etməkdə əziyyət çəkir, daha sonra bu bağırsaqda da eyni problemi yaradır və lazımi qidaları orqanizm qəbul edə bilmir. Odur ki, sağlığınızın qeydinə qalmağa ilk növbədə dişlərinizdən başlayın. 

Dişlərin sağlamlığını qorumaq üçün hər gün fırçalamaq gərəkdir. Deməli, bizi hər gün "dişlərimizi hansı diş məcunu ilə fırçalasaq daha yaxşı olar” sualı düşündürür. Bu sualın cavabını araşdırmağa çalışdıq.

VII əsrdən üzü bəri....

Dişlərin müalicəsi ilə ilk məşğul olan etrusklar olub. Yəni etrusklar birinci stomatoloqlar idi. Onlar b.e. əvvəl 7-ci əsrdə müxtəlif məməlilərin dişlərindən süni dişlər və çeynəmə üçün kifayət qədər möhkəm protezlər hazırlaya bilirdilər.

Diş pastasını isə təxminən 5000 il əvvəl misirlilər ixtira etmişdi. Bu pasta şərabın və pemzanın (süngər daşı) qarışığını təşkil edirdi. Neylon tükdən hazırlanmış diş fırçaları ilk dəfə 1938-ci ildə çıxdı. Ancaq başqa materiallardan fırçalar daha əvvəl mövcud idi. Çində birinci belə fırçalar 1498-ci ildə satışa çıxarıldı. Bu fırçalar donuz tükü, at və porsuq saçından hazırlanırdı.

Deyəsən, çinlilər dişlərini daha çox sevirlər. Çünki Çində hər il sentyabrın 20-də "Öz dişlərinə sevginin günü” milli bayramı keçirilir. Bizdə isə dişlərə qulluq xeyli problem yaradır. Ölkəmizə idxal olunan diş məcunları haqqında xoşagəlməyən xəbərlər bizi qorxudur.

Avropada zibilliyə atırlar, bizdə reklam edirlər

İqtisadi İnkişaf Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi Dövlət Xidməti vətəndaşlara diş məcunu alarkən diqqətli olmağı məsləhət bilir. Artıq Məcunların zəhərli olması dövlət qurumlarını da narahat edir.

Telekanallarımızda səhərdən-axşama reklam edilən diş məcunları əslində çox qorxuludur. Nümunə üçün deyək ki, "Colgate” diş məcunları Avropanın bir çox ölkələrində, o cümlədən İtaliyada qadağan edilib. Azərbaycan Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin labarator analiz şöbəsi "Colgate” məcunlarının tərkibini yoxlayarkən dəhşətli faktlar aşkarlayıb. Belə ki, "Colgate”nin uşaqlar üçün nəzərdə tutulan pastalarının tərkibində kalsiumun ümumi kütlə payı normadan 2 dəfə aşağıdır.

Standart 25-43 faiz olduğu halda bu məcunların tərkibində 5 faiz kalsium aşkarlanıb. Bu isə dişlərin qırılmasına və çürüməsinə səbəb olur. Qliserinin norma miqdarı 10-33 arası dəyişməli olduğu halda məcunda 40.5 olub. Qliserinin artıqlığı mədə xəstəliklərinə gətirib çıxarır.

"Heç kimin tanımadığı qurum zəmanət verir”

Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov hələ illər öncə "Xəzərxəbər"-ə açıqlamasında deyib ki, Azərbaycana gətirilən "Colgate” və "Blend-a-med” diş məcunlarının hamısı saxtadır: "Amma ən dəhşətlisi odur ki, bu saxta məhsulların telekanallarda reklamı zamanı məhsulun yüz faiz keyfiyyətli olması haqqında hələ heç kəsə bəlli olmayan saxta bir qurum olan Azərbaycan Stomatoloji Assosiasiyası zəmanət verir. Belə bir qeyri-hökumət təşkilatını heç yerdə görməmişəm. Ümumiyyətlə, bütün hallarda dünyada məşhur olan berndlərin bizə ancaq saxta məhsulları gəlib çıxır”.

Diş məcunlarında flor adlı zəhər var

Bir az öncə türkiyəli alimlər bu barədə həyəcan təbili çaldılar. Onlar iddia edirdilər ki, diş məcunlarının tərkibində olan sodyum florür maddəsi əslində kimyəvi zəhərdir. Dişlərini fırçalayan kiçik yaşlı uşaqlar bəzən bacarıqsızlıqdan pastanı udurlar ki, pastanın tərkibində olan yüksək dozalı flor xərçəngə və əqli inkişafın geri qalmasına səbəb olur. Odur ki, alimlər uşaqlara 6 yaşına qədər dişlərini pastasız fırçalamağı məsləhət görür. Bu barədə məlumatı İstanbul Universitetinin alimi Ahmet Aydın verib. Ahmet həkim bu florun təbii flor kimi faydalı olmadığını deyib və azyaşlılar üçün nəzərdə tutulan məcunlarda da bu kimyəvi zəhərdən geniş istifadə edildiyini xəbər verib.

"Colgate” yoxsa, misvak?

Ölkəmizə gətirilən diş məcunlarının tərkibindəki qorxulu maddələr sağlamlıq üçün təhlükəli olduğundan onları nə ilə əvəz etməyi düşünürük. Bu yaxınlarda bu sualla çıxış edən alman alim misvakı məsləhət görmüşdü. Misvak nədir?

Misvak Ərəbistanda bitən arak deyilən ağacın budağından hazırlanır. Misvakı isladaraq dişləri və damağı, dili, dodağı təmizləyirlər. İslam dinində dəstəmaz alarkən misvakla dişləri təmizləmək də vacib buyurulurdu. Misvak dişləri təmizləyir, ağız qoxusunu dəf edir və ağızdakı mikrobları məhv edir. Bu sehrli çubuqlar təkcə dişlər, ağız üçün deyil, eyni zamanda boğaz ağrısı üçün çox faydalıdır. Ünlü bakterioloq alim Osman Oğuz boğaz ağrılarından əziyyət çəkən pasiyentlərinə resept yazarkən mütləq misvak əlavə edərmiş.

Misvaka çox önəm verən peyğəmbərimiz (s.s.a) belə buyurub: "Dişləri misvak ilə təmizləmək, fırçalamaq ölümdən başqa bütün dərdlərin dərmanıdır”.

Misvak ovqatı yaxşılaşdırır, gözləri işıqlandırır, dişləri ağardır, diş ətini bərkidir, həzmə kömək edir, bəlğəmin qarşısını alır.

"Qidalanmanın əsasları” kitabının müəllifi A.Price 1930-cu ildə dünya səyahətinə çıxaraq sağlam qidaları araşdırıb və siyahıya alıb. Bu məhsulların arasında misvak əsas yer tutub.

 

Demokratik.Az

Oxşar xəbərlər